Narodna banka Srbije izdavanjem novčanica i kovanog novca nastavlja vekovnu tradiciju korišćenja nacionalne monete, dinara.
Naziv srpske valute dinar potiče od rimske novčane jedinice denarius. U istoriji srpskog novčarstva javlja se prvi put u srpskoj državi u srednjem veku.
Istorija srpske valute
Pisani dokument u kome se prvi put spominje ”srpski dinar” pronađen je u arhivskim dokumentima i datira iz 1214. godine. Bilo je to za vreme vladavine Stefana Prvovenčanog. Međutim, prema dosadašnjim istraživanjima, prvi srpski vladar koji je kovao novac, bio je kralj Radoslav (1227-1234).
Od tog vremena, pa sve do kraja vladavine despota Stefana Lazarević, 1459. godine, gotovo svi srpski vladari kovali su dinarske kovanice. Lepota, raznolikost i količina tih kovanica svedoče o vrhuncu slave srpske srednjovekovne države.
Dinar je predstavljao jedan od najvažnijih simbola nezavisnosti i državnosti Srbije u srednjem veku. Srpski srednjovekovni novac kovan je isključivo u srebru, jer je zlato bilo povučeno iz opticaja za kovanje novca.
Nakon gubitka nezavisnosti u 15. veku, pa sve do sredine 19. veka, u upotrebi je bio veliki broj stranih valuta.
Dvanaestog decembra 1873. godine, uveden je srpski dinar kao zvanična valuta, čija je međunarodna oznaka, danas, RSD, a šifra valute 941. Godinu dana nakon izdavanja prvih kovanica, 1876. štampan je prvi papirni novac – za potrebe finansiranja Srpsko-turskog rata.
Štampan je u Državnoj štampariji u Beogradu, u apoenima od jednog, pet, 10, 50 i 100 dinara, ali nikada nije bio u opticaju. Time je naziv dinar konačno uspostavljen i održao se do danas, kao monetarna jedinica savremene Srbije.
Dinar danas
Idejna rešenja za naše današnje novčanice kreirao je tim umetnika iz Zavoda za izradu novčanica i kovanog novca na Topčideru, gde se naš novac izrađuje.
Danas su na teritoriji Republike Srbije u opticaju novčanice u apoenima od 10,. 20, 50, 100, 500, 1000, 2000 i 5000 dinara i kovani novac u apoenima od 1, 2, 5, 10 i 20 dinara. Na licu novčanica predstavljeni su likovi srpskih velikana, naučnika, umetnika i državnika.
Na novčanici od 10 dinara je portret Vuka Stefanovića Kardžića, reformatora srpskog jezika.
Na novčanici od 20 dinara nalazi se portret Petra II Petrovića Njegoša, državnika, filozofa i pesnika.
Na novčanici od 50 dinara nalazi se portret Stevana Mokranjca, kompozitora i muzikolog.
Na novčanici od 200 dinara nalazi se portret Nadežde Petrović, jedne od najznačajnije figure srpske likovne scene. Na novčanici od 500 dinara nalazi se portret Jovana Cvijića,geomorfologa i antropologa. Na novčanici od 1.000 dinara portret Đorđa Vajferta, industrijalaca, bankara i dugogodišnjeg guvernera Narodne banke Srbije.
Na novčanici od 2.000 dinara nalazi se portret Milutina Milankovića, jednog od vodećih svetskih astronoma i klimatologa i od 5.000 dinara portret Slobodana Jovanovića, političara, državnika i jednog od najcenjenijih teoretičara pravnih nauka.
