Nakon doseljavanja nemačkih kolonista koji su od vlasti Habzburške monarhije dobili zemljište za gradnju kuća, kao i parče zemlje, kolonisti koji su naselili Odžake uglavnom su se bavili poljoprivredom. Tada počinje i masovan uzgoj konoplje, po čemu će upravo Odžaci postati naširoko poznati i kasnije zvanično prepoznati kao jedan od najvećih evropskih centara za proizvodnju kudelje.
Više o tome, govori nam Marko Bajčev, kustos-istoričar Muzejske jedinice u Odžacima.
-Kao jednu od najvažnijih privrednih grana koja je obeležila istorijat Odžaka spomenuo bih razvoj kudeljarstva. Sa već pomenutim naseljavanjem nemačkog stanovništva 1755. godine, počeće i prva masovnija proizvodnja kudeljarstva u Odžacima. Nemci doseljeni iz Elzasa, Badena i Virtenberga znali su posao proizvodnje kudelje i samo su taj posao nastavili na prostoru naše opštine. Šta to konkretno znači? To znači da je baron Kotman, koji je bio poverenik za naseljavanje stanovništva Odžaka, doveo veliki broj industrijalaca i veliki broj radnika upućenih u sam posao proizvodnje kudelje, što će se kasnije i odraziti na privredni razvoj mesta.
Kako ističe Bajčev, to će vrlo brzo dovesti do održavanja prvog specijalizovanog vašara kudelje i doprineti da 1813. godine, Odžaci i zvanično postanu varoš.
Kao jedan od preduslova za to bilo je neophodno da Odžaci imaju razvijene zanate, privredu i trgovinu.
-Pored kudeljarstva, zanatstvo kao važnu privrednu granu bih spomenuo, gde se 1818. godine osniva Zanatsko udruženje u Odžacima. Kasnije će to pokrenuti i otvaranje Zanatske korporacije i Zanatske ili Šegrtske škole 1886. godine. Hteo bih da kažem da je privreda u velikoj meri uticala i na razvoj obrazovnog i školskog sistema u Odžacima, jer sa početkom XX veka, tačnije 1917. godine, Odžaci će dobiti prvi tip srednje škole, tzv. Građanska škola, iz koje će kasnije nastati današnja Gimazija, 1944. godine, objašnjava Bajčev.
Proizvodnja kudelje vremenom je sve više dobijala na vrednosti. Nakon otvaranja fabrike za preradu kudelje i proizvodnju užadi, 1907. godine, od početnih 200 radnika, fabrika već za dvadesetak godina dostiže neverovatan broj od 880 zaposlenih, nakon čega se proizvodnja ponovo širi i uključuje jutane tepihe, a potom i vunene i svilene tkanine. Osim Odžaka, veliki broj kudeljara nalazio se i u Srpskom Miletiću, bilo ih je ukupno 26, te je broj zaposlenih tada premašio i 1000 ljudi, što je u tom trenutku bilo od izuzetno velikog značaja.
Najveće zasluge za to pripadaju Johanu Ertlu, koji je spadao u najznačajnije ličnosti ovog mesta, a kojeg su često nazivali „velikim sinom Odžaka“. Nakon njegove smrti, 1922. godine, njegov potomak Franc Ertl nastavio je da vodi posao sve do Drugog svetskog rata, kada su je nasilno preuzele nemačke i mađarske vlasti. Iako nemačkog porekla, Franc Ertl ostao je lojalan Jugoslaviji, te je mučki ubijen 1944. godine.
U krugu kudeljare nalazila su se dva otvorena bazena i sportski tereni koji su bili na raspolaganju radnicima fabrike.
OVAJ PROJEKAT JE SUFINANSIRAN IZ BUDŽETA OPŠTINE ODŽACI. STAVOVI IZNETI U PODRŽANOM MEDIJSKOM PROJEKTU NUŽNO NE IZRAŽAVAJU STAVOVE ORGANA KOJI JE DODELIO SREDSTVA.
